Wat is een Pogrom en Waarom Maakt het Nieuws?
In recente dagen heeft het woord ‘pogrom’ opnieuw de aandacht getrokken, vooral na uitspraken van Amsterdamse burgemeester Femke Halsema over geweld in Amsterdam. Maar wat betekent dit woord eigenlijk, en waarom is het zo beladen?
Historische Betekenis
Het woord ‘pogrom’ komt uit het Russisch en betekent letterlijk ‘verwoesting’ of ‘vernietiging’. Historisch gezien refereert het aan gewelddadige aanvallen op specifieke groepen, vooral Joden, in Oost-Europa. Deze aanvallen waren vaak georganiseerd en kregen soms steun van de overheid. Ze gingen gepaard met plunderingen, moorden en andere vormen van geweld, met als doel de gemeenschap te intimideren en te verdrijven.
Voorbeelden uit de Geschiedenis
Pogroms hebben een gruwelijke geschiedenis. Ze vonden plaats tijdens de Kruistochten, de Zwarte Dood, en vooral in het tsaristische Rusland en nazi-Duitsland. Een van de meest beruchte pogroms is de Kristallnacht in 1938, waarbij duizenden Joodse winkels en synagogen werden vernietigd en honderden Joden werden vermoord.
Moderne Gebruik
Tegenwoordig wordt het woord ‘pogrom’ soms figuurlijk gebruikt om een stortvloed van verbale agressie via sociale media aan te duiden, zoals een ’toetsenbordpogrom’ of ‘digitale pogrom’.
Halsema’s Uitspraak
Femke Halsema gebruikte recent het woord ‘pogrom’ om geweld in Amsterdam te beschrijven, maar zei later dat ze dit woord niet opnieuw zou gebruiken omdat het gekaapt is voor propaganda. Ze benadrukte dat ze het niet zo had bedoeld.
Vraag
Hoe moeten we moderne vormen van geweld en agressie benoemen zonder de historische en emotionele lading van woorden als ‘pogrom’ te verwateren? Is er een manier om deze termen te gebruiken zonder ze te reduceren tot propaganda? De discussie hierover is zeker relevant in onze huidige maatschappij.
